7. Noodcolumn

Door omstandigheden die op zichzelf geen column waard zijn, had ik de afgelopen dagen geen tijd om er een te schrijven. Toch betekent dat niet dat ik u in de steek laat. De noodcolumn bewijst wederom haar diensten. De noodcolumn is een column die de columnist uit zijn lade haalt wanneer hij geen zin, tijd of inspiratie heeft en wie nu en dan een krantencolumn leest, weet dat minimaal een van de drie aspecten in de meeste gevallen aanwezig is.

Een goede noodcolumn is zo actueel als de laatste persbureauberichten, kan met andere woorden niet op een ander moment worden gepubliceerd en is dus niet te identificeren als noodcolumn. Ik meen de lezer hoofdschuddend te horen denken dat dit onmogelijk is. Je kunt niet weken op voorhand weten wat er staat te gebeuren. En als je dan bij toeval een noodcolumn over een actueel thema klaar hebt, dan lukt het onmogelijk om precies in te spelen op de gebeurlijke feiten en omstandigheden.

Twee dingen. Het is ten eerste belangrijk om noodcolumns over een breed scala aan onderwerpen klaar te hebben liggen. Zo heb ik noodcolumns over gebruikelijke onderwerpen als de kwetsbaarheid voor cyberaanvallen in de Spaanse Nederlanden, het paarseizoen van de egel en de Russische invloeden in Transnistrië, maar ook over nichethematieken als Tom Waes en Radja Nainggolan. Ten tweede vormt het schrijven van een noodcolumn een technisch kunststukje waar de begaafde columnist zich onderscheidt van de modale soortgenoten. Het is namelijk van belang om de column te schrijven, maar her en der, uiteraard op de juiste plaatsen, openingen te laten die vlak voor publicatie worden ingevuld, een werkje dat dan nog hoogstens vijf minuten in beslag neemt. Een concept-noodcolumn als het ware.

Laat ik de vorige mogelijk abstract klinkende alinea illustreren aan de hand van een noodcolumn die nog hoogstens vijf minuten bewerkingstijd behoeft. De column gaat over een thematiek die nog maar tot weinig originele columns heeft geleid en in die zin een beetje stiefmoederlijk wordt behandeld: de binnenlandse politiek. De titel is ‘politieke verantwoordelijkheid’.

Politieke verantwoordelijkheid

Er is nog altijd geen akkoord. Hoe kan dat toch? Er komt maar best snel een akkoord. Er is niet alleen de economische realiteit en het nijpende begrotingstekort, ook is dit een erg kwalijke zaak voor het al niet al te fraaie blazoen van de politiek. Als columnist heb ik altijd gezegd dat [columnist zet eigen visionaire karakter in de verf]. Dat het echter in deze extreme vorm deze kant zou uitgaan, had ik zelfs niet durven denken.

Voor het vertrouwen in de politiek is het belangrijk dat de politici samen gaan zitten aan tafel en water bij de wijn doen. Zijn de politici van deze tijd daar nog wel in staat toe? Sociale media hebben de politiek veranderd, maar is het niet aan de politiek om hier boven te staan? Zo was er afgelopen week het bericht op X/Instagram van [concreet voorbeeld van een optreden van een politicus op sociale media, wellicht Theo Francken of Conner Rousseau, maar iemand anders mag ook, uiteraard liefst niet de politicus die je af en toe de laatste nieuwtjes influistert].

Het is tijd dat de politici over hun schaduw heen stappen. Zonder het verleden te willen romantiseren: vroeger sloot men zich op in een kasteel en kwam men pas buiten als er een akkoord was. [verwijzing naar een begraven politicus met algemeen toegedichte staatsmanallures, het liefst Jean-Luc Dehaene] Het probleem is ook dat de politici elkaar niet vertrouwen wat betekent dat ze elkaar wantrouwen met als gevolg dat ze het moeilijk eens geraken. Dat is een probleem als je een akkoord wilt bereiken.

In de wandelgangen wordt gefluisterd dat het akkoord [onder andere X en Y] bevat. Het is maar zeer de vraag of dit soort compromissen het vertrouwen in de politiek herstellen. Dit is niet wat de kiezer heeft gevraagd en speelt alleen maar verder in de kaart van de extremen. Op de huidige generatie politici rust wat dit betreft een verpletterende verantwoordelijkheid. De geschiedenis zal ongenadig zijn over deze tijd. Wil de politicus met een beetje moed dan nu opstaan?

U merkt: het valt niet op dat het een noodcolumn is en de noodcolumn is ook nog eens multi-inzetbaar. Even perfect te gebruiken bij een regeringscrisis als bij een regeringsvormingscrisis.

Matthias Vangenechten