The Vremde Mirror

Doe je eens een uitspraak die heus zo niet bedoeld is, wordt ze van de eerste keer door media en politieke rivalen juist geïnterpreteerd. De getergde politicus spreekt van kwaad opzet.

Je zult het maar wezen. Als politicus enkele bevolkingsgroepen schofferen, reikhalzend uitkijken naar de ophef die volgt om een week later verontwaardigd te kunnen reageren dat je bedoelde trek te hebben in hazelnootyoghurt, maar dat bepaalde individuen je nu eenmaal graag in een kwaad daglicht stellen.

Ophef die ditmaal uitblijft. ‘Het lag er vingerdik op dat hij zin had in hazelnootyoghurt. Niet meteen ons discours, maar we leven in een vrij land waar zulke dingen gezegd mogen worden,’ menen politieke tegenstanders.

Ook media zien geen reden tot polemiek. ‘De moslimgemeenschap is metaforisch taalgebruik voor de hazelnootyoghurt. De tent voor het potje waarin de yoghurt zit. En de verwijzing naar de steentijd voor de houdbaarheidsdatum. Soms moet je het niet ver zoeken.’

De politicus spreekt van een nieuw mediadieptepunt en een doorzichtig mediacomplot. ‘Ik had inderdaad enorme trek in hazelnootyoghurt, maar drukte dat omfloerst uit. Het is niet de taak van de media om mij juist te begrijpen of correct te citeren. Hoe kan ik anders in een slachtofferrol kruipen? Alle maskers vallen af. Het is duidelijk dat men mij wil saboteren.’

Mensenliefhebber Theo Francken (N-VA) wil een einde maken aan de lijdensweg van de Monegask Max Verstappen. Die kwijnt weg in het dwergstaatje. Francken biedt hem daarom asiel aan.

Om onduidelijke redenen werd Max Verstappen op het vliegtuig van Maaseik naar Monaco gezet toen hij net 18 was geworden. ‘Onmenselijk,’ vindt Theo Francken. ‘Het kan nog een kind zijn.’

Francken klaagt de wet aan. ‘Er is de letter van de wet, maar de geest telt evenzeer. Verstappen heeft totaal geen affiniteit met Monaco, hij spreekt geen letter Monegaskisch en moet zich aanpassen aan een geheel vreemde cultuur. Hij wordt gedwongen alles wat hij heeft opgebouwd achter te laten. Mijn hart bloedt als ik dit zie.’

De staatssecretaris voor Asiel en Migratie denkt snel een sociale woning te vinden voor Verstappen. ‘Vol is nooit helemaal vol. Zeg nu zelf, zonde van het kapi… menselijk kapitaal mochten we hem niet uit de nood helpen.’

Criticasters verwijten Francken dat Verstappen een voorkeursbehandeling krijgt, want waarom deze Monegask met heimwee naar zijn thuisland redden en alle anderen niet? Francken dient hen van antwoord: ‘Verstappen heeft zijn hele jeugd in België gewoond, zo iemand verdient dan ook alle bescherming hier. Dat heeft alles met menselijkheid te maken.’

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) zoekt ijlings naar inkomsten. Hij spreekt daartoe de overledenen aan die en niets bijdragen en daar toch maar liggen te liggen, uitgestrooid of niet.

Het aantal mensen dat langer dan tien jaar besluit te overlijden neemt alsmaar toe. Het beloofde jaartje ertussenuit knijpen blijkt vaak uit te monden in een eeuwig stilzwijgen. Ze hierop aanspreken zit niet zo in onze cultuur.

Dat veel mensen hun sabbatjaar onder de grond of uitgestrooid op zee voor onbepaalde duur verlengen en vooral blijven verlengen, zint Johan Van Overtveldt geenszins. ‘We zijn veel te coulant voor doden. Ze ontlopen hun verantwoordelijkheid. Ze ontvluchten de realiteit, terwijl de belastingbetaler zich uit de naad werkt. Iedereen hoort in deze moeilijke tijden zijn steentje bij te dragen, de economie redt zich niet vanzelf.’

Overleden mensen hebben het blijkbaar goed naar hun zin. Dat valt ook de minister op. ‘Weglopen mag niet beloond worden. Als minister kan ik leven fiscaal aantrekkelijk maken, veel profijtelijker is het om een taks te heffen op langdurige overlijdens.’

Volgende week stelt Van Overtveldt zijn actieplan voor om de kosten van de vergrijzing te drukken. Daar zal hij naar alle waarschijnlijkheid bekendmaken dat euthanasie bij bruggepensioneerden administratief vereenvoudigd wordt.

Tot het begint af te koelen, zal het vandaag alleen maar heter worden. Ook morgen en overmorgen zal dit het geval zijn. Het is moeilijk in te beelden hoe de mensheid dit zal overleven. Krijgen de Maya’s vier jaar na dato dan toch gelijk?

Het is op de werkvloer en sociale media misschien taboe: het is warm. Het moet maar eens gezegd. Logischerwijs wordt er dan volop gespeculeerd over het einde der tijden.

Vooral mensen die over geen internet, krant of televisie beschikken en dus niet weten dat het drinken van water de dorst lest, zelfs uitdroging tegengaat, zijn het kwetsbaarst. Niet onmogelijk dat ze denken met het leveren van zware inspanningen best te wachten tot de felste middagzon of tot wanneer de ozondrempel in Dessel overschreden wordt. Of verkoeling hopen te vinden door foto’s van hun zwembad op Facebook te posten of een winterjas met uithangende draden te dragen. En zonnecrème intraveneus toedienen.

Er hangt ons met andere woorden een apocalyps boven het hoofd. Alleen samen kunnen we dit overleven. Informeer elkaar. Spreek de man met ontbloot bovenlijf aan en zeg hem dat het snikheet is. Dat kon hij zelf nooit bedenken. Zie die vrouw flauwvallen. Suggereer dat de hitte de schuldige is. Ze hoort het niet, maar ze zal je eeuwig dankbaar zijn.

Je denkt intussen lekker weer, maar je hebt al vijf minuten geen water gedronken. Niet dat je dorst hebt, maar dat maakt niet uit. Je beseft het te laat en de klok terugdraaien is onmogelijk. Is het niet nu, dan wel over tachtig jaar: je gaat dood.

‘Je laat je zeggen wat je moet dragen. Dat kan niet. Zoiets kies je zelf. We leven hier in een vrij land, dus jij gaat dragen wat iedereen draagt.’ De bange blanke man neemt een trek van zijn sigaret, overwint zijn angst, spreekt een moslima aan en vertelt waarom ze een boerkini draagt.

‘Weet je wat het is? Jij wilt onze open, liberale, tolerante, vrije westerse samenleving waarin eerbied voor ieder individu prioritair is bewust ondermijnen. Daarom draag jij die boerkini.’

De bange blanke man heeft maar één advies in petto. ‘Je wordt onderdrukt. Je wordt zelf geacht te beslissen hoe je gekleed gaat. Doe wat ik zeg en draag iets anders.’

‘Oké, dit lijkt nu wel hard op een shirt met lange mouwen dat die van ons ook draagt,’ oordeelt de bange blanke man. ‘Maar die lange mouwen zijn louter om te provoceren. Om de geteisterde westerling bang te maken, om niets anders. Dat weet ik.’

‘Je boerkini thuislaten heeft alles met respect voor de superieure westerse normen en waarden te maken. Waardeloos is het om een wandelende lap textiel na te fluiten of na te roepen.’

Aan de KU Leuven bedenken studenten vanaf volgend academiejaar zelf hun vragen. ‘Het huidige systeem is niet meer van deze tijd,’ vindt rector Rik Torfs. ‘Studenten zijn te afhankelijk van de grillen en het humeur van hun prof de dag dat hij zijn examens opstelde. Dat zorgt voor onnodig veel stress.’

‘Een examen moet een fijne reflectie zijn met jezelf die nog al te vaak doorkruist wordt door invloed van buitenaf, met name de vragen opgesteld door enkele bebaarde grijsaards in een ivoren toren sturen nog te vaak het hele denkproces in een bepaalde richting,’ oordeelt Torfs.

En de wetenschap lijkt hem gelijk te geven. ‘Uit onderzoek is gebleken dat wanneer studenten zelf hun examenvragen mogen bedenken dat ze minder gevoelig zijn voor stress, een betere nachtrust kennen, minder sloten Nalu drinken om 05u30 in de ochtend en met meer zelfvertrouwen naar het examen trekken wat hun slaagkansen verhoogt en hun maatschappelijke kost verkleint. Een verwaarloosbare ingreep die dus alleen maar voordelen oplevert.’

‘De mens is een controledier,’ stelt Torfs. ‘Alles zelf in de hand hebben geeft mentale rust. Bovendien verlaagt het ook de werkdruk bij proffen die alleen nog maar examens hebben te verbeteren.’

Ondanks de hoerastemming denkt rechtenstudentje Claire (20) eraan om van universiteit te veranderen. ‘Oh my God. Moeten we behalve de antwoorden nu ook de vragen zelf verzinnen. Da’s zot veel meer werk.’

In Rio is gisteravond de olympische finale op de 100 meter ontsierd door joelende en gillende sportjournalisten. Aanleiding was de aanwezigheid van Usain Bolt op de piste. Slechts twee sportjournalisten vielen flauw.

Het is niet de eerste keer dat sportjournalisten een sportmanifestatie verstoren. Dat wist de organisatie: ‘Ondanks alle getroffen veiligheidsmaatregelen konden toch nog enkele oproerkraaiers het stadion binnensluipen. Ze waren ongeschminkt en ze hadden geen vlag bij zich. Een nieuw soort sportjournalist waarop we niet voorbereid waren,’

De avond van vele toeschouwers is nu vergald. ‘Ik wilde objectief genieten van de aangeboden voorstelling,’ vertelt Dennis (26). ‘En net dan zitten er sportjournalisten in de tribunes die hun kindertijd ter plaatse in verhevigde vorm willen herbeleven.’

‘Weinig Pokémon in het stadion,’ beaamt zijn metgezel Lukas (volwassen).

En Dennis en Lukas moesten de kelk tot op de bodem ledigen. ‘Ineens stond die Bolt voor ons. Een chronisch gebrek aan aandacht, dat zie je zo. Hij zei niet veel tijd te hebben voor vragen en dat we moesten opschieten. Prima, wij ook niet voor kapsones. Doei!’

Dat bleek achteraf om een misverstand te gaan. Bolt zag sportjournalisten in hen. ‘Hij kon toch zelf wel bedenken dat we bewust zonder spandoek in het stadion zaten om verwarring te vermijden. Die microfoon? Dat kan het probleem niet geweest zijn.’

Zonder hierover vooraf te communiceren heeft Facebook zijn gebruikersovereenkomst aangepast. Nette reacties worden direct verwijderd, ook wanneer geen andere gebruikers ze rapporteren. Wie er drie plaatst in een jaar vliegt er onherroepelijk uit.

De nieuwe gebruikersovereenkomst moet van Facebook een homogene en eensgezinde omgeving maken. Reacties zonder taalfouten, met minder dan 1 uitroepteken per π letters of die domweg juiste informatie bevatten of niet haatdragend genoeg zijn worden geweerd.

Attent nalezen is de boodschap. ‘Wanneer ik me uitsprak voor een terugkeer van Hitler, sloop er vroeger weleens geen dt-fout in mijn reactie,’ geeft Anneke (35) doodeerlijk toe. ‘Dat zorgde niet zelden voor gepikeerde opmerkingen.’

Volgens experts zullen mensen beheerster reageren. ‘Ze zullen twee keer nadenken over hun racistische post. Scoor ik genoeg likes? Hoe kan ik me nog hufteriger uitdrukken? Schoffeer ik genoeg bevolkingsgroepen?’

Maar de medaille heeft een keerzijde. ‘De spontaniteit van het moment zal verdwijnen,’ zucht Jürgen (44). ‘Mensen gaan eerst snuisteren in andere opruiende Facebookreacties of de tweets van Annick De Ridder om zeker te zijn dat ze ongemanierd foutieve info verspreiden alvorens iets te posten. En zullen ontmoedigd geraken, denkend hier niet tegenop te kunnen.’

Toch noemen experts de maatregel veeleer symbolisch. ‘De gebruikersovereenkomst is al een week van kracht en Facebook moest nog geen enkele reactie verwijderen.’