The Vremde Mirror

Een mens mag er niet aan denken dat zijn lieve en altijd behulpzame buurman eigenlijk een poco gutmensch van het zuiverste water is. Dit gruwelijke denkbeeld werd voor Stefaan (51) enkele weken bittere realiteit.

‘Het kan je buurman zijn. Ik moest hierom altijd lachen. Gaël, een politiek-correct gutmensch? Ik negeerde de signalen. Een mens blijft graag geloven in goedheid van de mens,’ vergoelijkt Stefaan zijn optreden.

‘Was ik niet waakzaam genoeg? Oké, hij beweerde weleens dat er brave mensen tussen de vluchtelingen zitten en dat je elk individu apart moet benaderen. Gekke Gaël. Maar hij was vriendelijk voor iedereen. Zo kenden we hem. Dat ik niet wantrouwig werd dat hij nooit de linkse mainstream media op de korrel nam wanneer we het over de hoogte van de heg hadden, verwijt ik me nog elke dag. Dat was naïef.’

‘Op den duur begin je wel na te denken. Toen ik hem te lijf ging met een boormachine stapte hij vriendelijk op me af. En bemiddelde hij om het conflict uit te klaren. Hij wou zelfs water bij de wijn doen. Toen wist ik: stront aan de knikker.’

Na weken in angst te leven, grabbelde Stefaan al zijn moed bij elkaar en verwittigde de politie. ‘Loos alarm. Een hele opluchting. Ik hoop dat Gaël me dit vergeeft. Hij bleek slechts een koelbloedige seriemoordenaar. De gedachte heel mijn leven naast een poco gutmensch te leven was angstaanjagend. Maar eind goed, al goed.’

‘Wie zullen we vandaag deporteren? ;-)’ Een zinnetje afkomstig uit recent ontdekte correspondentie van Adolf Hitler. Tot nog toe dachten historici dat Hitler de Holocaust ernstig meende. ‘Deze smiley zet de deur open voor twijfel. Verder onderzoek moet nu uitwijzen of Hitler de Holocaust ironisch bedoelde.’

Een gevreesde dictator of een briljant ironicus, slachtoffer van zijn eigen uit de hand gelopen grap? Almaar meer historici denken dat Hitler het fanatisme in zijn tijd wilde blootleggen.

‘Door uit te zoeken hoe ver hij met ironie kon gaan, klaagde hij op meesterlijke wijze de tijdsgeest aan. Die was niet opperbest,’ preciseren historici. ‘Aanvankelijk gebruikte hij geen expliciete knipogen in zijn teksten. Die werden tot zijn grote verbazing ernstig genomen. Hoofdschuddend stelde hij vast dat ieder gevoel voor ironie ontbrak bij zijn medeburgers. Hij ging nog een stapje verder. Hoe duidelijk moet de knipoog zijn om als dusdanig te worden herkend? Het gebruik van een smiley scheen zelfs onvoldoende.’

‘In Duitsland heerste in die tijd een klimaat van angst en repressie dat ook uitdijde naar de omliggende landen,’ verklaren historici. ‘Hitler was een zeer belangrijke stem in het maatschappelijke debat. Naar hem werd er geluisterd.’

Toch vinden historici het vooralsnog te vroeg voor eerherstel. ‘Laten we eerst met een frisse blik 818 pagina’s Mein Kampf bestuderen. Misschien hebben we die altijd op een verkeerde manier gelezen.’

Zolang wacht Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) niet. ‘Ik wist het wel. Het is altijd hetzelfde liedje. Fout geïnterpreteerd door de nationaal-socialistische pers destijds en je ziet wat ervan komt. Die man heeft nooit nog een rustig leven kunnen leiden. Laat het een les zijn voor nu.’

‘Wat er gebeurt met ons lichaam als we gezellig clickbait consumeren, moet tot blinde paniek leiden.’ Toxicologen luiden de alarmbel. ‘Zoveel clickbaitartikels mag je per dag consumeren.’

Aanvankelijk is het nefast voor je beeld van de media, maar al snel word je er immuun voor totdat je na verloop van tijd zelfs niet meer zonder kunt. Clickbait, hoe moordend is het nu eigenlijk?

‘Bewust vage of gedramatiseerde titels, al dan niet in vraagvorm, moeten de menselijke nieuwsgierigheid prikkelen om zo clicks te genereren. Wat de gezondheidseffecten zijn, lees je in de volgende alinea,’ verklaren toxicologen.

‘De gevolgen van clickbait op lange termijn zijn nog niet zichtbaar. Maar op korte termijn kunnen we al zeggen dat de hersenen verschrompelen. De bubbel zonder wezenlijke informatie baant zich via het bloed een weg naar de hersenen. De lege bubbels stapelen er zich op, terwijl de omliggende hersencellen voorgoed gemuteerd geraken.’

‘De gevolgen zijn niet min. De clickbait schakelt hersenfuncties uit. Mensen lezen niet meer kritisch. Nemen alles voor waar aan. De eerste maanlanding is een complot van de Orde van Malta. Verkondigen wartaal. En wat wilden we nog zeggen? Juist, ze zijn ook vergeetachtig.’

‘De gevolgen uiten zich niet alleen op cognitief vlak. Bij langdurige blootstelling aan clickbait wordt de motoriek aangetast. Waarom dit maar het topje van de ijsberg is. In het ergste geval moet het slachtoffer opnieuw leren stappen.’

‘We zijn te tolerant tegenover clickbait. We moeten leren dat ’s avonds in je eentje in de zetel naar krantensites surfen zielig is. Dat jongeren die een nachtje bingeclickbaitlezen niet cool zijn, maar dat dit in combinatie met alcohol en arsenicum mogelijk fataal is. En dat zwangere vrouwen die naar de website van Het Nieuwsblad surfen niet moeten huilen een baby met afwijkingen te baren.’

De toxicologen besluiten dat het aanbevolen is om maximaal drie clickbaitartikels per dag te consumeren.

Lees ook: vier redenen waarom clickbait het nieuwe Softenon is.

De gemeenteraadsverkiezingen in 2018 beloven een ongekend bitse strijd te worden tussen Sinterklaas (sp.a) enerzijds en Sinterklaas (N-VA) anderzijds. De nieuwbakken lijsttrekkers spraken gisteren hun achterban voor het eerst toe.

Voorzitter van sp.a John Crombez is euforisch. ‘Zijn slogan dekt de lading perfect. Cadeautjes, cadeautjes, cadeautjes. Bovendien heeft hij de Val van Antwerpen in 1585 en 2012 overleefd. Hoeveel socialisten kunnen dat zeggen?’

‘Typisch een wit konijn van de sp.a,’ oordeelt voorzitter van N-VA Bart De Wever die zijn plaats afstaat in Antwerpen aan Sinterklaas. ‘Met Sinterklaas aan het hoofd van de sp.a zullen we verzanden in een weggeef- en opengrenzenbeleid. Daarom willen wij inzetten op verandering.’

Het verschil tussen Sinterklaas (N-VA) en zijn sp.a-collega kan niet groter zijn: ‘Er zijn grenzen aan vrijgevigheid. Mijn mantra is: wie rijk is krijgt lekkers, wie arm is de roe. Werkgevers mogen hun knechten in chocolademunten van vijftig cent betalen. Wie heel flink werkt, krijgt er van één of zelfs twee euro. En in plaats van zie ginds komt de stoomboot te roepen, pleit ik voor repressie: ‘Hoor, wie klopt daar kinderen?’

Sinterklaas (sp.a) speelt zijn collega de zwartepiet toe. ‘De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet. Zo pakken we de vergrijzing niet aan. Willen we terug naar een tijd van paard zonder kar?’ Over twee kwesties zijn beide lijsttrekkers het wel roerend eens. De pensioenleeftijd in Antwerpen optrekken naar 670 jaar en een verbod op zonnepanelen.

‘Bende ruziemakers. Dat het maar niet is als een van hun vele verkiezingsbeloften. Ze blijken achteraf niet te bestaan,’ probeert Kris Peeters (CD&V) te grappen. Volgens voorzitster van Open VLD Gwendolyn Rutten kampen beide partijen met een ontzaglijk geloofwaardigheidsprobleem. ‘Ik moet alleen nog uitzoeken waarom.’

Het fietspad is een wonderbaarlijke biotoop van openslaande portieren, lanterfantende voetgangers, geleegde glascontainers en elektrische tweewielers. Vlaams minister van Verkeer Ben Weyts (N-VA) wil orde scheppen in de chaos door een aparte rijstrook in te richten op het fietspad voor fietsers.

Ben Weyts begrijpt dat hij een gevoelige snaar raakt. ‘Ik reken op solidariteit van de automobilisten. Het is niet gemakkelijk om plots niet meer op het hele fietspad te mogen parkeren.’

‘Concreet is een zesde van het fietspad uitsluitend voor fietsers bestemd. Op het overige gedeelte is er plaats voor geparkeerde wagens. De fietser heeft daar nu niets meer te zoeken. Als tegemoetkoming is een fietser die in aanvaring komt met een automobilist altijd zelf verantwoordelijk voor de opgelopen schade.’

Weyts smeekt nogmaals om begrip bij de automobilisten. ‘Het is 2016. Het rijk van Koning Auto is niet meer zo vanzelfsprekend als vroeger.’

Mario (41) parkeert zijn camionette elke dag trouw op het fietspad. Dat hij er voortaan rekening moet houden met fietsers zint hem allerminst. ‘Toegeeflijkheid die ons door de strot wordt geduwd. Gewoon omdat asociale fietsers denken dat het fietspad van hen is. Wij, automobilisten, moeten ons altijd aanpassen.’

‘Het is godgeklaagd. Al negen jaar en nog altijd geen autisme. Welke toekomst heeft hij nog?’ De ouders van Robbe grijpen naar het laatste redmiddel. ‘Vaccinaties dan maar. Autisme zal hij krijgen.’

Geen autisme, geen ADHD, geen andere kekke stoornis. Op de speelplaats staat Robbe moederziel alleen. ‘Robbe-eiland, Robbe-eiland, Robbe-eiland,’ roepen andere kinderen naar hem. Het kwetst.

Bof, builenpest, rode hond, Mia Doornaert en tegen alle achterhaalde ziektes van deze tijd vaccineert Robbe zichzelf nu elke ochtend voor het ontbijt. Robbe hoopt zo dat hij niet langer het buitenbeentje van de klas zal zijn. Vooralsnog zonder resultaat.

‘Vorige week is hij er pas mee begonnen,’ geeft Robbes moeder toe. ‘Ik heb vaccinaties nooit vertrouwd, je krijgt er autisme van. Als moeder let je wel twee keer op.’

Een gezellige zaterdagavond onder zes vrienden op café eindigde abrupt toen Andries een gloedvol en inspirerend betoog van Lea afbrak met de suggestie om naar de cijfers te kijken.

Een groepje vrienden wisselt voor een zaterdagavond diepzinnige inzichten uit. Het gaat over de toekomst van het speculatief realisme op Vanuatu in het post-Olga-Leyers-tijdperk, maar ook over luchtige thema’s als wereldvrede. Telkens de gedachtewisseling dreigt te verzanden, is er Lea die op de proppen komt met een originele invalshoek.

‘Zo had ik het nog niet bekeken,’ geeft Stijn toe. ‘Ja Lea, je hebt echt een punt,’ valt Lise hem bij. Lea glimt inwendig van trots. In veertig minuten en zeventien bierviltjes is er een nieuwe wereld geschapen, waar voor iedereen een plaats is, waar elk persoon zich kan ontwikkelen, waar rechtvaardigheid heerst, waar bakfietsen etcetera.

‘Maar als je naar de cijfers kijkt,’ pruttelt Andries tegen die stilzwijgend in een hoekje dit schouwspel gadeslaat, in het geniep zijn smartphone neemt en van de gelegenheid gebruikmaakt om naar Eurostat te surfen.

De rest van de avond groeit uit tot één ongemakkelijke stilte. Hanna en Stijn moeten onverwacht vroeger naar huis. Naar de reden van hun voortijdige afhaken is het gissen. Over een volgende samenkomst werd niet gecommuniceerd. Andries liet alvast weten er zin in te hebben.

Van een opvallende stijlbreuk met zijn campagne gesproken. Donald Trump benoemt geen achterhaald oerconservatief fossiel dat de evolutietheorie, de klimaatverandering en de dubbele negatie ontkent tot minister van Buitenlandse Zaken, maar dit schattig katje.

Internationale waarnemers kijken vooralsnog de kat uit de boom. Een schattig katje dat een van de belangrijkste functies mag bekleden: voor de beeldvorming is het belangrijk dat Trump zijn toon lijkt te matigen. Doch rest de vraag welk garen hij hierbij denkt te spinnen.

Amerikakenner Rik Torfs weet dat dit schattig katje belang hecht aan een consequente koers. ‘Mexico, miauw. Syrië bombarderen, miauw. De Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming, miauw. Kernbommen op Rusland, miauw. Je kunt over sommige standpunten discussiëren, maar we mogen toch spreken van een consistentie die zelden gezien is in de politiek en ver daarbuiten.’

Criticasters denken vooral dat dit schijn is. Een listige tactiek van Trump om te doen alsof hij helemaal niet zo radicaal is.

Trump weerlegt dit en spreekt van een kleine wederdienst aan een trouwe vriend. ‘Er vallen nooit harde woorden tussen ons. We voelen elkaar perfect aan. Dat kom je haast nooit tegen in de politiek. Dat is de ware reden. Buitenlandse Zaken heeft alleen maar baat bij stabiliteit wanneer we her en der een atoomoorlogje ontketenen.’

‘Steeds wordt zijn verleden opgerakeld. Zijn fascistische ideetjes, zijn opruiende toespraken, zijn selectieve moordpartijen, zijn antisemitisme, zijn lelijke schilderijen.’ Historici menen dat Adolf Hitler hierdoor nooit een faire kans heeft gekregen om uit te groeien tot een sprookjesfiguur zoals Leopold II.

Hij wordt vergeleken met Trump, kortom al het uitschot van deze wereld. Hij deed extreme uitspraken, loog, stigmatiseerde bevolkingsgroepen en liet zich ook weleens betrappen op een genocide, maar verstuurde geen e-mails.

‘Adolf Hitler (1889-1945) heeft er nooit om gevraagd meer dan zeventig jaar na zijn dood op te treden in discussies, opiniestukken en manke vergelijkingen,’ betoogt menig historicus.

‘Zullen we hem nog lang blijven koeioneren? vragen ze zich af. ‘En wat brengt dat bij? Het is toch logisch dat Hitler de koe bij de hoorns vatte na zijn verkiezingsoverwinning. Hoe zou je zelf zijn?’

‘Hitler heeft nooit een eerlijke kans gekregen om zich in de luwte te ontwikkelen tot een sprookjesfiguur. Je kunt niet Godwin roepen zonder dat iemand voorafgaand Hitler erbij heeft gesleurd. Om maar te zeggen.’

Historici zijn duidelijk. ‘Gun hem het voordeel van de twijfel. Het kan best meevallen. Het is dom om met het vingertje te blijven wijzen. Dat getuigt van een enorm dedain jegens de mensen die op hem in 1933 hebben gestemd. Alsof zij niet weten wat goed voor hen is. Typisch de verwaande elite. Dat maakt het volk ongehoorzaam en iedereen heeft gezien in Amerika waartoe dat kan leiden.’