The Vremde Mirror

Het einde van het jaar wordt druk gevierd met lijstjes en prijzen. Traditioneel reiken wij elk jaar vanaf heden (een traditie moet eens op een dag beginnen) de prijs voor allesweter van het jaar uit. De prijs gaat naar de persoon in het medialandschap die overal verstand van heeft en die kennis altijd en overal overdadig en onbaatzuchtig met de massa deelt. Dat wordt onzes inziens nu eenmaal te karig beloond. Ondanks het korte bestaan ervan is deze prijs tot de belangrijkste eindejaarsprijs uitgegroeid, weliswaar en uiteraard na de prijs voor Jean-Luc Dehaene van het jaar en de prijs voor Wilfried Martens van het jaar.

Wie is de allesweter van het jaar? Ontdek het juryrapport hieronder. Tussen haakjes de ranking vorig jaar, mocht er toen een prijs zijn uitgereikt.

5 (38) Jan Bakelants

Zelden drukte een jury zo eensgezind haar bewondering uit. Bakelants houdt als de Maarten Boudry van de koers meervoudig laureaat van alles buiten de koers tenzij er een Palestijnse vlag wappert langs het parcours Maarten Boudry net buiten de top 5. De jury stelt vast dat Bakelants zijn imago niet in de weg laat zitten van zijn ambities. De jury illustreert overvloedig: Bakelants geeft wielercommentaar op VTM aan de zijde van Michel Wuyts en in Wielerclub Wattage zit hij met Ruben Van Gucht. Parijs-Roubaix levert spontaan en geen dag te vroeg haar bijnaam van hel in. Het onomstotelijke bewijs, aldus de jury, dat Bakelants met een hoger plan bezig is. De jury begrijpt dat over wielrennen inzichten delen een aardig lanceerplatform kan zijn, maar waarschuwt Bakelants dat hij hier niet te lang in mag blijven hangen. De jury constateert gelukkig dat Bakelants hiervoor openstaat, zo niet staat te popelen om zich publiek breder te oriënteren. De jury wil hem met deze vijfde plaats sterk aanmoedigen om zijn alomvattende inzichten niet te beperken tot één thematiek. Waarom niet als tafelspringer in De Tafel van Gert? De Afspraak op Vrijdag zal snel volgen.

4 (2) Rik Torfs

Het verminkt het hart van de jury dat ze Rik Torfs niet kan belonen met een plaats in de top 3. De jury ambieert nochtans niet even hoog in aanzien komen te staan als De Standaard, Rik Devillé en jeugdige klimaat- of Gazademonstranten. In het licht van eerdere prestaties baart het de jury grote zorgen dat hij alleen nog wordt uitgenodigd in talkshows wanneer de Kerk op een manier in opspraak komt – al vermindert dit het aantal aanleidingen om Torfs uit te nodigen in de praktijk niet. Toch vreest de jury dat de professor ondanks zijn inspanningen op X (die tot lof van de jury het tegendeel bewijzen) aan de omgekeerde Jan Bakelants-beweging is begonnen. Als Torfs louter nog wordt uitgenodigd om over de Kerk en niets anders dan de Kerk te praten, waarvan hij overigens niet de woordvoerder is, zo weet hij herhaaldelijk bij wijze van geheugenhulpje te melden, ontstaat de perceptie dat Torfs een kerkjurist is.

3 (8) Mark Elchardus

De jury is unaniem onder de indruk van deze laatbloeier. Elchardus vult de zorgelijke leemte die Mia Doornaert dreigde achter te laten nu zij uit de top 30 van deze hitparade is getuimeld. De jury prijst Elchardus niet zozeer omdat hij zo veel weet, maar wel omdat hij voor elk maatschappelijk fenomeen een heldere verklaring heeft die bovendien geheel overeenstemt met wat de Vlaming (aanduiding voor een enkelvoudige entiteit van de consistent denkende groep genaamd ‘Vlamingen’) vindt. Opgelet, het is niet zo dat Elchardus één verklaring heeft voor alles: soms is migratie het probleem, soms zijn rechters het probleem, doorgaans zijn ze dat allebei tegelijk. Wie dat met feiten weerlegt, bewijst wat Elchardus zegt. Wie niets zegt, is de zwijgende meerderheid die het met Elchardus eens is. Wie het eens is met Elchardus, is de bevestiging dat Elchardus gelijk heeft. Toch moet de jury vaststellen dat Elchardus niet elke week aan een talkshowtafel zit, begrijpe wie begrijpen kan.

2 (1) Stijn Baert

Wat is er aan de hand met Stijn Baert? De jury vraagt het zich weliswaar nog altijd vol bewondering af. De jury moet echter opmerken dat Stijn Baert zijn potentieel niet ten volle benut. De jury waagt het niet in zijn hoofd te kijken. Of doet een betekenisloze poging. Denkt hij dat alles na zijn virtuele eerste plaats vorig jaar vanzelf gaat? De jury begrijpt dat drukbezette mensen als Stijn Baert ook tijd willen vrijmaken voor hun hoofdbezigheid, maar is één boek over biefstuk-friet niet genoeg? Acht hij zich op sommige momenten misbaar? De jury moest dit jaar in de vakpers vernemen dat Stijn Baert selectief omgaat met mediaoptredens en alleen ingaat op uitnodigingen als hij echt echt echt niet kan weigeren. De verantwoording dat uitnodigingen slechts worden aanvaard wanneer ze werkelijk onvermijdelijk zijn, laat de jury in ontzetting achter. Het is als Ruben Van Gucht die zich berouwvol excuseert omdat hij nuchter achter het stuur is gekropen. Oké, dat zou best nog kunnen. De jury wil de laureaat hierna even persoonlijk toespreken. Beste Stijn, dat is net het probleem! Alsof het een deugd is om een avond niet in De Tafel van Gert te zitten! Het verklaart wel waarom de jury je zo weinig zag dit jaar. Laat de belachelijke kritiek dat je te vaak in de media komt je in 2026 niet het zwijgen opleggen. De jury weet wel beter. Dus zeg eens wat vaker ja tegen die talkshow, schrijf die column uit die in je zit maar die niks met geld te maken heeft, laat je een keertje vaker interviewen over je persoonlijke leven. De jury wil Stijn Baert feliciteren met deze tweede plaats, maar laat deze tweede plaats vooral een wake-upcall en aanmoediging zijn. De jury kijkt veelbelovend uit om in 2026 de echte Stijn Baert aan het werk te zien.

1 (12) Roger Housen

Zonder dissidente stemmen in haar midden kroont de jury Roger Housen tot allesweter van het jaar. De jury had bij aanvang van het jaar niet verwacht dat Housen het tot de top 1 zou schoppen. Behalve Housen zelf had niemand dat verwacht. Het is voor de jury de vraag of er iemand ooit het vlekkeloze parcours van Housen kan evenaren. Housen weet niet alleen alles, hij weet ook dat hij alles weet. Met een overtuigingskracht die je zelden ziet bij niet-mannen of mannen onder de 60 palmt hij iedereen in zijn omgeving in. Geen onderwerp maakt Housen bang. Zelfs over geopolitiek praat hij honderduit als men hem dat vraagt, weliswaar met wisselend succes, maar je kunt niet letterlijk over alles verstand hebben. Dat begrijpt zelfs de jury die hem dat op generlei wijze aanrekent. Bovendien kan hij de dag erna weer rechtzetten wat hij de dag ervoor zei, niet door zichzelf te corrigeren, maar door gewoon wat hij zegt als nieuw inzicht te poneren. De jury is werkelijk onder de indruk van Housens talent. Zijn enige gevaar in de toekomst is burgemeester van een centrumstad worden. Hoewel het ondoenbaar lijkt, denkt de jury graag mee na om nog progressie te boeken. Afgelopen jaar zat Housen in dezelfde week als tafelspringer en als gast in De Tafel van Gert in dezelfde week. In 2026 op dezelfde dag?

De jury drukt haar oprechte felicitaties uit voor alle laureaten. Ze wenst hen een even alwetend 2026 toe. Al kijkt ze ook reikhalzend uit naar aanstormende talenten die ongeduldig columns schrijven, experimenteren met X-posts en ChatGPT LinkedIn-posts laten schrijven die zo onbegrijpelijk zijn dat ze wel kunst moeten zijn of vijf verdiepingen hebben gezien van een consultancybureau. De immer raak voorspellende jury verwacht met andere woorden voor 2026 bijzonder veel van Julien De Wit.